Kelasi ya yambo
Notre leçon de grammaire lingala ou BOTEYI d' aujourd'hui est intitulée "kelasi ya yambo".
Mais avant tout,définissons d'abord le concept "classes" dans les langues bantu.
En effet, les langues bantu sont appelées "langues à classe", dans la mesure où la classe constitue la catégorie de base pour ces langues. Presque toutes les formes sont formulées dans une classe.
Dans une langue bantu, chaque substantif se range dans une série avec d'autres substantifs qui ont le même préfixe que lui, et qui commandent l'accord des mots dépendants( adjectifs, pronoms, verbes) au moyen des mêmes préfixes.
La classe bantu est avant tout une classe d'accord; elle est formellement constituée par un signifiant discontinu de trois préfixes, le préfixe nominal(pn), le préfixe pronominal(pp), et le préfixe verbal (pv).
EX: pn pp pv
motu oyo akei wapi ? ( Où est parti cet homme?)
Après cette clarification puisée dans le cours de linguistique africaine de niveau supérieur, revenons à notre leçon de grammaire lingala (Boteyi) du primaire.
Kelasi ya yambo :mo-ba.
Mobeli, mosali, moindu bajali banso batu.
Moindu mojali na mo o bomoko, mokokamata
ba o bomingi.
Mosali mojali na mo o bomoko, mokokamata
ba o bomingi.
Moindu mojali na mo o bomoko, mokokamata
ba o bomingi.
O kelasi ya yambo tokokuta bobélé nkombo ya batu.
Ijali na mo o bomoko ikokamata ba o bomingi
Nkombo ya batu isusu ijali na mo o bomoko te,
ikokamata lokola ba o bo mingi ( Soda-basoda,arabu-baarabu).
Elongoli "mondele", o bomingi " mindele".
Botangi (lecture)
O nyele ya Kongo tokokuta batu mingi.
Baindu baleki batu basusu.
Ntina ya batu ijali katikati na bango ndenge na ndenge.
Baindu mingi bajali bapaganu(sic).
Basusu bajali bakristu.
Luanga Karolo ajali beato moindu.
Mais avant tout,définissons d'abord le concept "classes" dans les langues bantu.
En effet, les langues bantu sont appelées "langues à classe", dans la mesure où la classe constitue la catégorie de base pour ces langues. Presque toutes les formes sont formulées dans une classe.
Dans une langue bantu, chaque substantif se range dans une série avec d'autres substantifs qui ont le même préfixe que lui, et qui commandent l'accord des mots dépendants( adjectifs, pronoms, verbes) au moyen des mêmes préfixes.
La classe bantu est avant tout une classe d'accord; elle est formellement constituée par un signifiant discontinu de trois préfixes, le préfixe nominal(pn), le préfixe pronominal(pp), et le préfixe verbal (pv).
EX: pn pp pv
motu oyo akei wapi ? ( Où est parti cet homme?)
Après cette clarification puisée dans le cours de linguistique africaine de niveau supérieur, revenons à notre leçon de grammaire lingala (Boteyi) du primaire.
Kelasi ya yambo :mo-ba.
Mobeli, mosali, moindu bajali banso batu.
Moindu mojali na mo o bomoko, mokokamata
ba o bomingi.
Mosali mojali na mo o bomoko, mokokamata
ba o bomingi.
Moindu mojali na mo o bomoko, mokokamata
ba o bomingi.
O kelasi ya yambo tokokuta bobélé nkombo ya batu.
Ijali na mo o bomoko ikokamata ba o bomingi
Nkombo ya batu isusu ijali na mo o bomoko te,
ikokamata lokola ba o bo mingi ( Soda-basoda,arabu-baarabu).
Elongoli "mondele", o bomingi " mindele".
Botangi (lecture)
O nyele ya Kongo tokokuta batu mingi.
Baindu baleki batu basusu.
Ntina ya batu ijali katikati na bango ndenge na ndenge.
Baindu mingi bajali bapaganu(sic).
Basusu bajali bakristu.
Luanga Karolo ajali beato moindu.